Nêu rõ đặc điểm của 3 domain trong phân loại sinh ...

Trong phân loại sinh học hiện đại, hệ thống 3 domain (3 lĩnh vực) là cấp phân loại cao nhất, do Carl Woese đề xuất năm 1990. Ba domain gồm: Bacteria (Vi khuẩn), Archaea (Vi khuẩn cổ), và Eukarya (Sinh vật nhân thực). Mỗi domain bao gồm một hoặc nhiều giới (kingdoms). Dưới đây là đặc điểm chi tiết của từng domain và các giới trong đó:

---

1. Domain Bacteria (Vi khuẩn)

Đặc điểm chung

• Là sinh vật nhân sơ (prokaryote): không có màng nhân thật sự.
• Kích thước rất nhỏ (1-10 µm).
• Có thành tế bào chứa peptidoglycan.
• Sinh sản chủ yếu bằng phân đôi.
• Di truyền qua tiếp hợp, biến nạp, hoặc tải nạp.

Giới trong domain Bacteria

• Kingdom Bacteria (Giới Vi khuẩn):
  • Bao gồm hầu hết các vi khuẩn thông thường.
  • Sống trong nhiều môi trường: đất, nước, cơ thể sinh vật,...
  • Một số có lợi (vi khuẩn cố định đạm, lên men), một số gây bệnh.

---

2. Domain Archaea (Vi khuẩn cổ)

Đặc điểm chung

• Cũng là sinh vật nhân sơ nhưng khác vi khuẩn ở:
  • Không có peptidoglycan trong thành tế bào.
  • Màng tế bào có liên kết ete thay vì este.
  • Trình tự RNA và cơ chế sinh tổng hợp protein gần với sinh vật nhân thực hơn.
• Thường sống ở môi trường cực đoan (nóng, mặn, axit,…).

Giới trong domain Archaea

• Kingdom Archaea (Giới Vi khuẩn cổ):
  • Gồm các nhóm chính như:
    • Halophiles: sống mặn.
    • Thermophiles: sống nhiệt cao.
    • Methanogens: sinh khí methane (kỵ khí).

---

3. Domain Eukarya (Sinh vật nhân thực)

Đặc điểm chung

• Là sinh vật nhân thực: có nhân thật (màng nhân).
• Có các bào quan có màng: ti thể, lưới nội chất, bộ máy Golgi,...
• Sinh sản đa dạng: sinh dưỡng, hữu tính, vô tính.
• Gồm cả đơn bào và đa bào.

Các giới trong domain Eukarya

a. Kingdom Protista (Giới Nguyên sinh)

• Chủ yếu là đơn bào, một số đa bào đơn giản.
• Có thể giống thực vật (tảo), động vật (amip), hoặc nấm (nấm nhầy).
• Sinh sản hữu tính và vô tính.
• Môi trường sống chủ yếu là nước hoặc ẩm.

b. Kingdom Fungi (Giới Nấm)

• Chủ yếu đa bào (trừ nấm men).
• Thành tế bào chứa chitin.
• Dị dưỡng: hấp thụ chất hữu cơ từ môi trường.
• Gồm nấm mốc, nấm men, nấm sợi, nấm lớn.

c. Kingdom Plantae (Giới Thực vật)

• Đa bào, tự dưỡng (quang hợp với diệp lục).
• Thành tế bào bằng cellulose.
• Có mô phân hóa, sống cố định.
• Gồm tảo lục, rêu, dương xỉ, hạt trần, hạt kín.

d. Kingdom Animalia (Giới Động vật)

• Đa bào, dị dưỡng, di chuyển chủ động.
• Không có thành tế bào.
• Hệ thần kinh và cơ bắp phát triển.
• Gồm động vật không xương sống (sâu bọ, giun, sứa) và có xương sống (cá, lưỡng cư, bò sát, chim, thú).

---

Tổng kết

Domain	Loại tế bào	Giới chính	Đặc điểm nổi bật
Bacteria	Nhân sơ	Bacteria	Peptidoglycan, sống đa dạng
Archaea	Nhân sơ	Archaea	Sống cực đoan, giống Eukarya ở RNA
Eukarya	Nhân thực	Protista, Fungi, Plantae, Animalia	Có nhân và bào quan màng, đa dạng

Nếu bạn cần sơ đồ phân loại hoặc hình ảnh minh họa, mình có thể cung cấp thêm!